Tytułem wstępu

Do połowy lat 50- tych jazz w Polsce był zabroniony, wyklęty i potępiony. Dopiero po roku 1954 jazz przestaje być prześladowany i szybko zdobywa swoich wiernych odbiorców. Fascynacja ta rodzi się nagle. W 1959 roku powstaje pierwszy rybnicki Jazz Club, gdzie spotykali się muzycy, uczniowie szkół muzycznych i zdolniejsi amatorzy tego rodzaju muzyki. Jazz mimo wszystko ciągle był uważany przez przeciwników jako profanacja muzyki; po stronie młodych rybnickich jazzmanów stanął jednak dyrektor szkoły muzycznej Antoni Szafranek, który zaprosił ich do wspólnych koncertów z kierowaną przez siebie filharmonią.

W Rybniku od lat 60-tych obecne były jazzowe inicjatywy i projekty muzyczne. Grali najwybitniejsi jazzmani; m.in.: Jan Ptaszyn Wróblewski, Michał Urbaniak, Tomasz Stańko, Andrzej Trzaskowski, Wojciech Karolak, Adam Makowicz czy Jacek Ostaszwski.

Przełomowym momentem dla muzyki jazzowej w Rybniku była dwudniowa impreza JAZZ?YES! zorganizowana w grudniu 1983 roku z okazji jubileuszu 50-lecia rybnickiej szkoły muzycznej. Jak się później okazało, był to krok w stronę Silesian Jazz Meeting, którego pierwsza edycja odbyła się w 1985 roku. Inicjatorami festiwalu byli Wojciech Bronowski (dyrektor Ośrodka Kultury) oraz Czesław Gawlik (muzyk, nauczyciel). Festiwal został przyjęty entuzjastycznie i dlatego podjęto decyzję o jego kontynuacji.

W organizację I Silesian Jazz Meeting zaangażował się Teatr Ziemi Rybnickiej (obecne Rybnickie Centrum Kultury), Polskie Stowarzyszenie Jazzowe w Warszawie, Wydział Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach oraz domy kultury kopalń Chwałowice i Borynia, a w następnych latach dołączyły inne ośrodki kultury. Pierwszą imprezę poprowadzili Jan Poprawa i Wojciech Bronowski.

Niestety w 1989 roku z powodu braku środków festiwal nie odbył się. Jednak było to jednorazowe zdarzenie w historii istnienia Rybnickich Spotkań Jazzowych. Kolejne lata już owocowały w zapał i kreatywność.

Program tej imprezy cechował się różnorodnością nurtów jazzowych i gatunków pośrednich co było jego kolejnym atutem; wtenczas jazz jawił się nie tylko jako muzyka ale jako sposób na życie. Jednym z nowatorskich pomysłów było połączenie jazzu i muzyki góralskiej, a to za sprawą Zbigniewa Namysłowskiego, który zaprosił Góralską Kapelę Jana Karpiela- Bułecki. Warto też wspomnieć, że repertuar festiwalu nie omijał nastrojowych, kameralnych, poetyckich odmian jazzu.

W pamięć zapadło kilka szczególnych edycji imprezy. W 1992 roku VII Silesian Jazz Meeting odbywał się w dniach 4-7 listopada, więc aż cztery dni. Cechował się szczególnie bogatym repertuarem, odbyła się czterogodzinna projekcja specjalnego zestawu filmów, a także wystąpił dziecięcy zespół rewiowy Avanti – inspiracją do spektaklu była oczywiście muzyka jazzowa. Kolejną szczególną datą był rok 1994 ponieważ rybnicki zespół jazzu tradycyjnego South Silesian Brass Band obchodził swoje 20-lecie. Z tej okazji IX festiwal otwarto pod nazwą South Jazz Meeting i jego goście. Był to również dobry moment do podsumowania i świętowania jubileuszu, organizatorzy dokonali statystki, z której wynikało iż w ciągu 10 lat wystąpiło 70 zespołów a w tym 430 wykonawców. W trakcie dwunastej edycji w 1997 roku powstał i wystąpił zespół Czesław Gawlik & Przyjaciele. W koncercie udział wzięli muzycy wywodzący się z jazzowego środowiska muzycznego (grywali w rybnickich zespołach jazzowych w latach 60. i 70) wśród którch znaleźli się: Tadeusz Petrow, Lothar Dziwoki, Witold Anders, Leon Płachta, Antoni Kucznierz, Andrzej Trefon, Jan Cichy. Każdy z muzyków posiadał już swój własny artystyczny dorobek a w czasie koncertu odtworzono utwory, które powstały w latach 50-tych. i 60-tych.

W 1999 roku okazało się, że Rybnickie Centrum Kultury mogło sfinansować tylko jeden koncert, a nawet możliwe było, że festiwal się nie odbędzie. Sytuacja została jednak opanowana; pomysł ówczesnego zastępcy dyrektora Rybnickiego Centrum Kultury Adama Świerczyny był następujący: część wydarzeń miała się odbywać w Rybnickim Centrum Kultury, część w Domu Kultury Chwałowice, a część w Jazz Clubie Mimoza. Taka formuła SJM istniała do 2006 roku. Osobami szczególnie zaangażowanymi w festiwal byli: Michał Wojaczek dyr. DK Chwałowice, Arkadiusz Kozyra- szef Jazz Club Mimoza oraz Czesław Gawlik jako konsultant programowy. Od 2007 roku impreza ta z powrotem organizowana jest w caości przez Rybnickie Centrum Kultury, a koncerty odbywają się na scenie Teatru Ziemi Rybnickiej.

Spotkania z muzyką jazzową ciągle cieszą się w Rybniku dużym powodzeniem wśród muzyków i publiczności.